राजर्षी शाहू महाराज

-
                       राजर्षी शाहू महाराज


    • जन्म:- २६ जून १८७४ -- कागल येथे
    • आईचे नाव:- राधाबाई
    • मूळ नाव:- यशवंत जयसिंगराव घाटगे 
    • कोल्हापूरचे राजे शिवाजी VI यांना अपत्य नव्हते. -- २५ डिसेंबर १८८३ रोजी अहमदनगर येथील किल्ल्यात इंग्रजांच्या कैदेत असताना मरण पावले. -- त्यांच्या पत्नी आनंदीबाई यांनी १७ मार्च १८८४ रोजी यशवंतरावांना दत्तक घेतले  
    • १८८५-८९ - राजकोट येथे महाविद्यालयीन शिक्षण
    • १८९०-९४ - धारवाड येथे शिक्षण
    • १ एप्रिल १८९१ - लक्ष्मीबाई सोबत विवाह
    • २ एप्रिल १८९४ - कोल्हापूर राज्याची सूत्रे हाती घेतली.
    • १८९५ - शाहूपुरी येथे व्यापार पेठ सुरु केली.
    • ऑक्टोबर १८९९ - वेदोक्त प्रकरण
    • १९०२ - मागास लोकांसाठी ५०% आरक्षण
    • १९०६ - शाहू छत्रपती स्पिनिंग व विव्हिंग मिल ची स्थापना
    • १९०७ - कोल्हापूर - अस्पृश्य विद्यार्थ्यासाठी मिस. क्लार्क होस्टेल तर मराठा               विद्यार्थ्यांसाठी व्हिक्टोरिया बोर्डिंगची स्थापना केली.
    • १९०७ - सहकारी तत्त्वांवर कापड गिरणी
    • १९०८ - दाजीपुरजवळ नदीवर धरण बांधून - तलावास लक्ष्मीबाई तलाव नाव दिले.
    • ११ जानेवारी १९११ - परसराम घोसरवाड इनामदार यांच्या अध्यक्षतेत सत्यशोधक           समाजाची स्थापना 
    • १९१३ - सत्यशोधक समाज शाळा सुरु केली.
    • १९१६ - सक्तीच्या शिक्षणाचा कायदा केला.
    • स्त्री शिक्षणासाठी त्यांनी - मिस.लिट यांच्या जागी रखमाबाई केळवकर यांना               शिक्षणाधिकारी नियुक्त केले.  
    • १९१७ - डॉ. कुर्तकोटी यांना महाराजांनी करवीर पीठावर शंकराचार्य म्हणून नियुक्त           केले.
    • १९१७ - विधवा विवाह कायदा केला.
    • १९१८ - कोल्हापूर येथे आर्य समाजाची शाखा स्थापन केली. - कर्नल वूडहाउस             नावाचे अनाथालय सुरु केले.
    • १९१८ - कुलकर्णी वतने नष्ट केली.
    • १९१८ - महार, मांग, रामोशी, बेरड यांची हजेरी पद्धत बंद.
    • १९१९ - प्रौढ व मागासलेल्या स्त्रियांसाठी -- शिक्षणासाठी मोफत राहण्या-जेवण्याची         व्यवस्था केली.
    • १९१९ - आंतर जातीय विवाह कायदा केला.
    • १९१९ - क्रूर वर्तनास प्रतिबंध करणारा कायदा केला.
    • १९२० - अनौरस संततीस पित्याच्या संपत्तीत वारसा हक्क दिला.
    • २२ मार्च १९२० - माणगाव जि. कोल्हापूर येथे दक्षिण महाराष्ट्र दलित परिषदेचे             पहिले अधिवेशन भरले, डॉ. आंबेडकर या परिषदेचे अध्यक्ष होते तर शाहू           महाराज प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते.
    • १९२० अखिल भारतीय बहिष्कृत समाजाची पहिली परिषद - नागपूर येथे पार पडली.-         शाहू महाराज अध्यक्ष तर डॉ. आंबेडकर प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते.
    • १९२१ - महार वतने खालसा केली.
    • लष्करी शिक्षणासाठी इन्फट्री स्कूल
    • सत्यशोधक हॉटेल -- गंगाराम कांबळे यांना सुरु करून दिले. 
    • १९२० - क्षात्रजगद्गुरू पीठाची स्थापना
    • जुलै १९२० - मराठा पुरोहित तयार करण्यासाठी त्यांनी श्री शिवाजी वेदिक विद्यालय        सुरु केले.
    • ११ नोव्हेंबर १९२० - पाटगाव येथे मौनिबुवा महाराजाच्या मठात सदाशिव पाटील          यांना क्षात्रजगद्गुरू पदी नियुक्त केले
    • ६ मे १९२२ - रोजी मृत्यू.      
                   #BharatStudyForum
                   #bharatstudyforum

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

भारताच्या राज्यघटनेची ठळक वैशिष्ट्ये

-
Image
भारताच्या राज्य घटनेची ठळक वैशिष्ट्य  भारताच्या घटनेची महत्वाची वैशिष्ट्य पुढीलप्रमाणे सांगता येतील:  सर्वात मोठी लिखित घटना लिखित राज्यघटना एक दस्तऐवज स्वरूपात असते एका निश्चित तारखेपासून अमलात येते   अमेरिकेची राज्यघटना पहिली लिखित राज्यघटना आहे ब्रिटनची राज्यघटना लिखित नाही म्हणजेच अलिखित आहे  1949 च्या मूळ राज्यघटनेत एक प्रास्तविका, 22 भाग, 395 कलमे आणि 8 अनुसूची होत्या. सध्या भारतीय राज्यघटनेत एक प्रास्ताविका, 25 भाग, 459 कलमे आणि 12 अनुसूची आहेत. संघराज्य आणि राज्यांसाठी एकच घटना असल्यामुळे राज्यघटना सर्वात मोठी झाली आहे.  विविध  स्रोतांपासून तयार करण्यात आलेली घटना सुमारे 60 देशांच्या घटनेचा अभ्यास करून महत्वाच्या तरतुदी घेण्यात आल्या आहेत   घटनेचा संरचनात्मक भाग भारत सरकारचा कायदा 1935 वर आधारित आहे कॅनडा, अमेरिका, ब्रिटन, आयर्लंड, जर्मनी, ई देशांकडून देखील काही कलमे घेण्यात आली आहेत. यामुळेच भारताची घटना 'उसनी घटना', 'ठिगळ्यांचे कार्य', 'पश्चिमेचे अनुकरण' अश्याप्रकारची टीका केली जाते मात्र हि टीका चु...
Read more

मौर्य कालीन भारत

-
मौर्य कालीन भारत भारतीय इतिहासातील महत्वाचा कालखंड भारतात एकछत्री साम्राज्याची स्थापना होऊन स्थिर शासन निर्माण  सिकंदरच्या मृत्यूनंतर ग्रीक अधिकाऱ्यांनी आपापल्या ताब्यातील प्रदेशात स्वतंत्र राज्यांची घोषणा केली त्या प्रदेशातील भारतीय राजांना एकत्र करून चंद्रगुप्त मौर्याने भारताच्या वायव्य भागात शांतता निर्माण केली चंद्रगुप्त मौर्य:- मौर्य साम्राज्याचा संस्थापक मध्य प्रदेशातील अवंती व पश्चिमेकडील सौराष्ट्र पर्यंत सत्ता राजधानी - पाटलीपुत्र बॅबिलोनचा ग्रीक राजा सेलुकस निकेटर याचा त्याने पराभव केला त्यामुळे काबुल, हेरत, कंदहार, हे प्रदेश मौर्य साम्राज्यात आले सेलुकस निकेटरने मेगॅस्थनिस हा राजदूत त्याच्या दरबारी पाठविला मेगॅस्थनिस ने भारतातील परिस्थितीचे वर्णन त्याच्या "इंडिका" या ग्रंथात केले आहे चंद्रगुप्ताने आयुष्याच्या शेवटच्या काळात राजपदाचा त्याग केला, त्याने जैन धर्माचा स्वीकार केला, तो म्हैसूरजवळील श्रावनबेलगोळ येथे जाऊन राहिला आणि तेथेच त्याचा मृत्यू झाला त्याच्यानंतर त्याचा मुलगा बिंदूसार हा राजा झाला सम्राट अशोक:- इ.स.पू. 273 च्या सुमारास म...
Read more

उत्तरेकडील प्राचीन राज्ये

-
उत्तरेकडील प्राचीन राज्ये उत्तर भारतात अनेक राजघराणी उदयास आली इंडो-ग्रीक, कुशाण, गुप्त व वर्धन सम्राट अशोकाच्याया मृत्यूनंतर मौर्य साम्राज्याचा ऱ्हास सुरु  शेवटचा मौर्य राजा ब्रिहद्रथचा पराभव त्याचाच सेनापती पुष्यमित्र शुंग याने केला इंडो-ग्रीक सत्ता:- भारताच्या वायव्येकडील प्रदेशात राज्य मिनँडर राजाचा उल्लेख भारतीय ग्रंथात मिलिंद असा केलेला आपणास आढळतो मिनँडरचे राज्य हिंदुकुश पर्वत, काश्मीर, बुंदेलखंड पर्यंत त्याने नागसेन या भिक्खू बरोबर बौद्ध तत्वज्ञानावर प्रश्नोत्तरे स्वरूपी चर्चा केली यातून "मिलिंद पन्हो" म्हणजे मिलिंदचे प्रश्न ग्रंथाची निर्मिती झाली इंडो-ग्रीकानंतर वायव्य भागात शक-पहलव या मध्य आशियातील टोळ्यांनी स्वाऱ्या करून छोटी राज्ये स्थापन केली कुशाण राजसत्ता:- शक- पहलवानंतर इसवी सनाच्या पहिल्या शतकात "कुशाण" भारतात आले सम्राट कनिष्क हा कुशानांचा प्रसिद्ध राजा होता त्याचे राज्य काबुलपासून वाराणसीपर्यंत होते त्याने सोन्याची व तांब्याची नाणी निर्माण केली नाण्यावर एका बाजूस कनिष्कची प्रतिमा आणि बाजूला "शाओ नाणो शाओ कनेष्की...
Read more